سرمایه پرداز

بیرون زا یعنی بیرون از مدل.

برای مثال در مدل های رایج اقتصاد نئوکلاسیک، رشــد اقتصادی متکی بر عوامل برون زا اســت. هر اقتصاد برای رشــد به تزریق مستمر توسعه فنآوری نیاز دارد.

البته این فشاری است که مدل نئو کلاسیک تلاشی برای تشریح آن نمی کند. نرخ توسعه فنآوری از بیرون مدل حاصل می شــود؛ طراحان مدل اقتصادی، به ســادگی آن را مفروض می گیرند. به عبارت دیگر، برون زا اســت.

نظریه جدید رشــد تلاش دارد نرخ توســعه فــنآوری را از درون مدل اقتصادی محاســبه کرده و رابطه آن را با عواملی مثل سرمایه انسانی، بازار آزاد، رقابت و هزینه دولت دنبال کند. پس در این مدل ها رشد اقتصادی درون زا است.

ابزار اســتتار سرمایه داری بین المللی.

کانون تمرکز تمامی نگرانی ها درباره خسارت های زیســت محیطی، نقض حقوق بشــر و کارگران عرق ریز که مخالفــان جهانی ســازی روی پلاکاردهای اعتراضی خود به آنها اشــاره می کنند.

نمادی از قدرت شــرکتی ایالات متحــده؛ چرا که اکثر برندهای شناخته شده جهانی از کوکا کولا گرفته تا نایک آمریکایی هستند. برند موردی است برای اینکه مقابل آن بایستند. البته بسیاری از اقتصاد دان ها، برندها را مثبت می بینند.

برند می تواند نوید بخش اعتماد پذیری و کیفیت باشــد. اعتماد مشتری، پایه و اساس ارزش های برند را تشــکیل می دهد. شرکت هایی که مالک برند هستند، انگیزه فراوانی دارند تا با کار خود، آن اعتماد را حفظ کنند.

برند ها زمانی ارزش پیدا می کنند که مشــتریان گزینه هایی برای انتخاب داشته باشند. ظهــور برندهــای خارجی و پیدایــش برندهای داخلی در کشــورهای کمونیست قدیمی و دیگر کشورهای فقیر تر، نشان دهنده افزایش رقابتی است که مشتریان از آن بهره می گیرند.

از آنجا که یک برند قوی اغلب اوقات به تبلیغات پر هزینه و بازاریابی خوب نیازمند است، این توانایی را دارد کــه هم قیمت و هم موانع ورود را بیشــتر کند. امــا برندها در هر سطحی، شکست ناپذیر نیستند و همراه با تغییر سلیقه مردم، برندها هم از میان می روند. اگر کیفیت حفظ نشود، برند هم از دست می رود.

تغییر برنامه باز پرداخت بدهی با توافقی که بین بدهکار و طلبکار صورت گرفته اســت.

این تغییر زمانی اتفاق می افتد که بدهکار برای دادن پول در موعد اصلی به مشــکل برخورده است. برنامه ریزی مجدد می تواند شامل کاهش بهره شــود، اما دوره زمانی بازپرداخت اقساط را افزایش می دهد؛

عقــب بردن تاریخ بازپرداخت وام، کاهش بهره در ازای افزایش مقداری که در نهایت باید پرداخت شود، و چیزهایی از این قبیل. برنامه ریزی مجدد شــاید باعث شود طلبکار مقداری ضرر مالی کند، شاید هم نه.

برنامه ریزی مجدد وام هایی که به کشورها پرداخت شده است، معمولا از طریق باشگاه پاریس و باشگاه لندن پیگیری می شود.

بــه احتمال زیاد موفق تریــن برنامه کمک های بین المللی و ملت ســازی تاریخ.

این برنامه به خاطر ژنرال جورج مارشال، وزیر امور خارجه آمریکا، این چنین نام گذاری شــده، او در پایان جنگ جهانی دوم پیشــنهاد داد به کشورهای اروپای غربی کمک شود تا بتوانند اقتصادهای آسیب دیده خود از جنگ را بازســازی کنند.

آمریکای شمالی در حدود یک درصد از تولید ناخالص داخلی خود را در مجموع بین ســالهای 1948 تا 1952 اهدا کرد که بخش عمده آن از ایالات متحده و بقیه از کانادا رسیده بود.

آمریکایی ها به جزئیات چگونگی تخصیص این کمک را به اروپایی ها سپردند و احتمالا به همین دلیل، با توجه بیشــتر به تحلیل های اقتصــادی، این برنامه موفقیت بیشــتری از برنامه هــای کمکی پس از آن کســب کرد که در آن ها بیشــتر تصمیمات درباره چگونگی هزینه کردن پول از ســوی اهدا کنندگان گرفته می شود.

مؤسسه اصلی اداره کننده این کمک سازمانی همکاری اقتصادی اروپا بود که در ســال 1961 به سازمان همکاری و توسعه اقتصادی تبدیل شــد. امروزه، هرگاه پیشنهادی به جامعه بین الملل می شود که اقتصادی را که به خاطر جنگ آســیب دیده بازسازی کند، مانند عراق در سال 2003 و اوکراین در سال 2014 قطعا عبارت برنامه مارشال جدید را می شنوید.

کنفرانســی که در برتون وودز، نیوهمپشــایر در ۱۹۴۴ برگزار شد و ساختار نظام مالی بعد از جنگ جهانی دوم را طراحی و همچنین صندوق بین المللی و بانک جهانی را راه اندازی کرد.

در این کنفرانس، کشورها توافق کردند نرخ ارز اعضای صندوق بین المللی پول با دلار تثبیت شــود و حداکثر تغییر آن یک درصد از هر طرف نرخ توافقی در نظر گرفته شــد. اگر تراز پرداخت های یک کشــور در یک تعادل اساسی قرار داشت، نرخ ها به صورت دقیق تری تنظیم می شدند.

مشکلات اقتصادی و هزینه تأمین مالی جنگ ویتنام در اوت 1971 ریچارد نیکســون ریس جمهوری را وادار کرد ارزش دلار را پایین بیاورد. این اقدام منجر به فروپاشی اعتماد نسبت به نظام نرخ ارز توافقی شــد و تا ســال 1973 تمامی ارزهای اصلی آزادانه در نرخ هایی شناور شــدند که به جای پول های بدون پشتوانه دولت، با نیروی بازار تنظیم می شد.

رشــد روزافزون کشورهای در حال توســعه که نقش کمی در فرایند شکل گیری برتون وودز داشتند، و شکست در حکمرانی جهانی که با سقوط مالی 2008 و رکود بزرگ مالی بیشتر از گذشته عیان شد، دست به دست هم داد و باعث شــد چهارچوب اقتصاد جهانــی و نهادهای فعال در آن، از نو طراحی شوند. به این شکل جدید هم برتون وودز جدید می گفتند.